Alergia spowodowana pyłkami roślinnymi (łac.pollinosis)

To sezonowe, alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa i spojówek. Często towarzyszą
temu napady astmy oskrzelowej oraz objawy ze strony innych narządów (skóra lub przewód
pokarmowy). W Polsce częstość jej występowania ocenia się na około 9%. Głównym
narządem reagującym na alergię jest błona śluzowa nosa, spojówki oraz gardło i oskrzela.
Chore osoby najczęściej są uczulone na pyłki traw i zbóż (około 80%), pyłki drzew (około
35%) i bylicy (8%). Pierwsze objawy alergii mogą wystąpić w każdym wieku nawet u
kilkumiesięcznych dzieci lecz choroba najczęściej ujawnia się między 10. a 20. rokiem życia,
rzadko pojawiając się po raz pierwszy po 40. r.ż. Przebieg choroby jest bardzo indywidualny.
U jednych przeważają dolegliwości ze strony oczu, u innych ze strony nosa lub też oba
narządy są dotknięte w równym stopniu. Nasilenie objawów ma ścisły związek z aktualnym
kalendarzem pyleń roślinnych (stężeniem uczulającego pyłku w powietrzu zgodnie z danym
miesiącem kalendarzowym)
Dolegliwości nasilają się w słoneczne, gorące i wietrzne dni gdy rośliny emitują większe
ilości pyłku. W deszczowe dni rośliny nie wyrzucają nowych pyłków, a te które unoszą się
w powietrzu zostają spłukane przez deszcz. Dlatego też chorzy w czasie deszczu czują się
znacznie lepiej a mogą być nawet wolni od objawów.

Objawy uczulenia

• Świąd, kłucie i pieczenie spojówek, nosa, gardła ,uszu, podniebienia
• Ataki kaszlu, kichania
• Katar
• Utrudnione oddychanie- chrapanie, poranna suchość w gardle
• Zapalenie spojówek (łzawienie, przekrwienie, obrzęk powiek, światłowstręt)
• Ogólne zmęczenie, bóle głowy, podwyższona temperatura ciała.
• Astma pyłkowa- okropnie męczący kaszel, duszność, świszczący oddech
• Zmiany skórne-pokrzywka, obrzęki, wypryski (szyja, zgięcia stawów)
• Objawy może nasilać dodatkowa alergia pokarmowa( czekolada, sery żółte,
  pleśniowe, kiszona kapusta i ogórki, musztarda, wędzone ryby, wędzone wędliny,
  truskawki, maliny, pomidory, cytrusy, ostre przyprawy, orzechy, suszone i
  marynowane owoce i warzywa, drożdże, a także alkohole). Alergicy powinni
  szczególnie wystrzegać się miodu.

Najczęściej uczulają rośliny wiatropylne( zwłaszcza trawy, chwasty i drzewa )których pyłek
produkowany w ogromnych ilościach jest bardzo lekki i może być przenoszony na duże
odległości. W Polsce najczęściej uczulają pyłki traw (ok.200 gatunków) Do najczęściej
uczulających gatunków należą:

• kupówka pospolita,
• mietlica pospolita,
• kostrzewa czerwona,
• rajgras wyniosły,
• tymotka łąkowa,
• tomka wonna,
• wiechlina łąkowa,
• wyczyniec łąkowy,
• życica trwała
• zboża (żyto)

Okres kwitnienia traw zaczyna się od maja a kończy w październiku. Największe stężenie
pyłków w powietrzu przypada na drugą połowę maja, czerwiec i pierwszą połowę lipca.
Alergia na pyłki drzew występuje rzadziej a do gatunków najczęściej wywołujących objawy
alergii należą:

• leszczyna,
• olcha,
• brzoza,
• platan,
• buk,
• dąb,
• wierzba.

Objawy alergii mogą występować już w lutym (pyłki leszczyny) mogą nasilać się w marcu
i kwietniu w przypadku uczulenia na brzozę. Okres pylenia topoli przypada na marzec-
kwiecień.

Alergia na pyłki chwastów występuje najczęściej późnym latem i jesienią. Do najbardziej
alergicznych można zaliczyć:

• bylica,
• babka,
• szczaw,
• pokrzywa,
• komosa

Diagnostyka

• dokładny wywiad z pacjentem
• dodatnie alergologiczne testy punktowe (metoda naskórkowa)
• skórne testy uczuleniowe
• badanie czynnościowe płuc- w podejrzeniu astmy pyłkowej
• próby prowokacyjne- donosowe lub dospojówkowe podanie diagnostycznych
  roztworów alergenów pyłkowych.

Leczenie

• profilaktyczne- unikanie ekspozycji na alergen
• leczenie farmakologiczne- leki przeciwhistaminowe, przeciwalergiczne (kromony),
  glikokortykosterydy (przeciwzapalne), sterydowe preparaty okulistyczne(przy
  zapaleniu spojówek), leki sympatykomimetyczne (leki uzupełniające)
• leczenie odczulające- immunoterapia wprowadzanie do organizmu wyciągów
  substancji uczulających zaczynając od dawek minimalnych stopniowo je zwiększając
  aż do dużych dawek.