Elementy morfotyczne krwi

Erytrocyty (czerwone krwinki)

Są wytwarzane przez czerwony szpik kostny, mają kształt dwuwklęsłego dysku i nie posiadają jądra komórkowego.

Główna funkcja: przenoszenie tlenu z naczyń włosowatych pęcherzyków płucnych do naczyń włosowatych tkanek i  transport do płuc dwutlenku węgla (hemoglobina).

Dojrzałe krwinki czerwone żyją ok. 120 dni po czym zostają strawione w śledzionie i wątrobie

Leukocyty (białe krwinki)

Powstają w czerwonym szpiku kostnym i posiadają wszystkie elementy komórkowe. Cechą wspólną leukocytów jest ruch pełzakowaty. Można je podzielić na krwinki białe ziarniste (granulocyty) i nieziarniste (agranulocyty)

Ich funkcją jest : udział w procesach odpornościowych i zapalnych

Granulocyty- zawierają w cytoplazmie charakterystyczne swoiste ziarnistości i płatowate jądro. Dzielimy je na:

Granulocyty obojętnochłonne (neutrofile)- stanowią  45-65% wszystkich białych krwinek. Zaliczamy je do układu siateczkowo-śródbłonkowego jako tzw. makrofagi. W krwioobiegu żyją 2-4 dni a następnie ulegają rozpadowi i fagocytozie.

Granulocyty kwasochłonne (eozynofile)-  stanowią 1-5% wszystkich białych krwinek. Biorą udział w fagocytowaniu kompleksów antygen- przeciwciało. Ich liczba znacznie w czasie alergii i chorób pasożytniczych.

Granulocyty zasadochłonne (bazofile)- stanowią 0-1% wszystkich białych krwinek. Ich rolą jest wydzielanie heparyny, która zapobiega krzepnięciu krwi. Zawiera też histaminę powodującą lokalne przekrwienie krwi ( w miejscu gdzie została uwolniona).

Agranulocyty-  nie posiadają ziarnistości w cytoplaźmie, posiadają kuliste jądro komórkowe w którym są dodatkowe jąderka.

Dzielimy je na:

Monocyty- są krążącymi makrofagami. Stanowią 4-8% wszystkich białych krwinek i są z nich wszystkich największe. Cechą charakterystyczną jest posiadane przez nie nerkowate jądro komórkowe.

Limfocyty – stanowią 28-42% wszystkich białych krwinek i są dzielone na limfocyty małe i duże. Odgrywają szczególną rolę w obronie immunologicznej organizmu ( limfocyty B, limfocyty T, komórki NK i komórki K

Trombocyty (płytki krwi) –są najmniejszymi morfotycznymi elementami krwi. Nie posiadają jądra i uczestniczą w procesie hemostazy ( utrzymanie krwi w postaci płynnej obrębie naczyń krwionośnych). Powodują krzepnięcie krwi jeżeli ta wydostaje się poza obręb naczynia krwionośnego. Gdy powstały uprzednio skrzep nie jest już potrzebny ulega rozpadowi zwanemu fibrynolizą- gojenie naczyń.

Osocze- stanowi płynną część krwi w której zawieszone są elementy morfotyczne. Zawiera w sobie składniki organiczne( białka, glukoza, aminokwasy, kwas mlekowy, mocznik, kwas moczowy, bilirubina, kreatyna, lipidy i In.)  i nieorganiczne (kationy, aniony).

Osocze pozbawione fibrynogenu i innych czynników krzepnięcia krwi nazywa się surowicą.

Prawidłowe wartości niektórych wskaźników krwi:

·         Hematokryt ( stosunek objętości elementów morfotycznych do objętości pełnej krwi)

M (mężczyźni)-  40-48%

K (kobiety) 38-44%

·         Zawartość hemoglobiny we krwi

M- 140-150g/l

K- 120-150g/l

·         Liczba czerwonych krwinek

M- 4-6 x 10¹²/l

K- 3,7-5,2 x 10¹²/l

·         Liczba białych krwinek

M i K -Ogółem wszystkie krwinki-  4-10 x 10⁹/l

Granulocyty:

Obojętnochłonne- 45-65%

Kwasochłonne- 1-5%

Zasadochłonne- 0-1%

Limfocyty- 28-42%

Monocyty- 4-8%

·         Liczba płytek krwi

 M i K- 2-3 x 10¹¹/l

·         Szybkość opadania krwinek czerwonych = OB (odczyn Biernackiego)

M- 2-6 mm/h

 K -3-10 mm/h