Choroba Raynauda i objaw Reynauda

Jest to nerwica naczyniowa, przebiegająca pod postacią nawracających skurczów drobnych tętnic. Proces chorobowy najczęściej obejmuje tętnice rąk. Skurcze naczyń występują pod wpływem zimna lub emocji. Dochodzi wówczas do oziębienia i blednięcia palców,

trwającego od kilku minut dokilku godzin.

Choroba dotyczy przede wszystkim kobiet, najczęściej po 40 r.ż.

Choroba Raynauda zaliczana jest do zaburzeń naczynioruchowych. Jej etiologia nie jest wyjaśniona.

Do czynników etiopatogenetycznych zalicza się:

·         zaburzenia neuro-wegetatywne,

·         zaburzenia hormonalne,

·         dziedziczność.

Choroba Raynauda przebiega w dwóch etapach:                            

·         W pierwszym okresie, który może trwać wiele lat, powstają zaburzenia naczynioruchowe bez zmian anatomicznych w naczyniach.

·         W okresie drugim pojawiają się zmiany anatomiczne w tętniczkach palców, prowadzące do zmian troficznych, a nawet zgorzeli.

Objaw Raynauda

 Różni się od choroby Rayunalda tym, iż występują również napadowe skurcze tętnic palców rąk, ale mają one charakter asymetryczny i występują w przebiegu innych chorób. Wśród przyczyn  wymienia się urazy, uciski i zarostowe schorzenia tętnic.

Objawy

·         duża wrażliwość rąk na działanie zimna       

·         napadowe, symetryczne skurcze małych tętnic rąk

·         zblednięcia na końcach palców rąk, postępujące ku śródręczu

·         skóra   niedokrwionych palców chłodna i blada

·         często obniżone jest też czucie

·         w zaawansowanych przypadkach mrowienia, drętwienia i silne bóle

Po kilku latach mogą pojawić się zniekształcenia paznokci, stwardnienia skóry, owrzodzenia lub zgorzele.

Czynnikiem  wywołującym napad jest najczęściej  czynnik termiczny, konkretnie zimno, lub czynnik emocjonalny. Zblednięcie palców rozpoczyna się od opuszek i postępuje ku dłoniom. Kciuki najczęściej są wolne. Tętno utrzymuje się w na tętnicach promieniowych, a zanika w  tętniczkach i naczyniach włosowatych. Stan napadowy może utrzymywać się od kilku minut do kilku godzin. Kurcz ustępuje samoistnie lub po ogrzaniu niedokrwionych palców.

Przebieg choroby

·         lekki:  zmiany są łagodne, nie powstają zmiany organiczne tętniczek i często ustępują samoistnie

·         średnio ciężki 

·         ciężki: napady występują zdecydowanie częściej, trwają długo, powodują powstanie zmian organicznych, doprowadzając do martwicy w obrębie paliczków dalszych palców rąk.

Diagnostyka

·         dokładny wywiad z pacjentem

·         badania laboratoryjne

·         badanie ultrasonograficzne z kolorowym odwzorowaniem (duplex Doppler) lub badanie dopplerowskie z użyciem lasera

·         arteriografia drobnych naczyń palców

·         testy tolerancji zimna

Leczenie

·         farmakologiczne: leki uspokajające, rozszerzające naczynia krwionośne, wit. B i PP, blokery kanału wapniowego

·         fizjoterapeutyczne- masaż klasyczny, segmentarny ćw. czynne w stawach barkowych, łokciowych i nadgarstkowych; ćw.rąk i palców; ćw. ułożeniowe kkg. wg. Buergera; leczenie uzdrowiskowe , klimatoterapia

·         psychoterapia

·         edukacja pacjenta dotycząca zachowania podczas napadu choroby i jej zapobieganiu

·         leczenie operacyjne: np. sympatektomia(przecięcie nerwów zwężających naczynia krwionośne w kkg )

·         unikanie zimna, wilgoci, palenia tytoniu i napięć psychicznych.