Zapalenie zatok przynosowych- ZZP (łac. sinusitis)

Jest to stan zapalny błony śluzowej jednej lub kilku zatok : szczękowych, czołowych , sitowia lub klinowej. Zatoki są jamami wypełnionymi powietrzem zakończone ujściami, którymi transportowany jest śluz. W efekcie nieprawidłowego mechanizmu transportowego śluzu, (bądź obrzęku błony ujścia zatok) zatoki zostają zaczopowane przez gromadzący się śluz który z racji braku miejsca gromadzi się w jamach zatokowych. Powoduje to zmianę ciśnienia w zatokach i sprzyja rozwojowi bakterii beztlenowych. Objawami choroby mogą być- wodnisty wyciek śluzowy (śluzowo-ropny lub ropny) z nosa, zatkany nos, ból głowy, spływanie śluzu po tylnej stronie gardła, upośledzenie węchu, gorączka lub stan podgorączkowy, objawy nieżytu nosa, tkliwość uciskowa zajętej zatoki, obrzęk powiek.

Przyczynami powstawania zapalenia zatok:

·         Reakcje alergiczne

·         Nieżyt nosa

·         Wirusowe,  bakteryjne i grzybiecze zakażenia górnych dróg oddechowych

·         Nieprawidłowa budowa anatomiczna: skrzywienie przegrody nosa, polipy, rozszczep podniebienia, przerost migdałków

·         Mukowiscydoza

·         Zaburzenia ruchomości rzęsek

·         Przebyte zakażenia górnych dróg oddechowych

·         Zakażenia  zębopochodne

·         Astma aspirynowa

·         Pływanie

·         Zanieczyszczenia środowiskowe

·         Działanie środków drażniących

ZZP dzielimy na:

·         Ostre- leczenie zachowawcze z całkowitym wyleczeniem

·         Ostre nawracające- mogące pojawić się 4- 6 razy w roku również z całkowitym wyleczeniem

·         Przewlekłe- 8-12 tygodni mimo terapii objawy nie ustępują.

W celach diagnostycznych stosuje się badania laboratoryjne wydzieliny badania mikrobiologiczne, badania nosa i zatok przynosowych :TK (tomografia komputerowe), MRI (rezonans magnetyczny), RTG (rzadko), badania endoskopowe.

Ostre wirusowe zapalenie zatok zazwyczaj ustępuje samoistnie po ok. 7-10 dniach, bakteryjne.

Ostre bakteryjne zapalenie zatok ustępuje samoistnie po około 14 dniach.

Przewlekłe zapalenie zatok przebiega z okresami zaostrzeń i reemisji.

Leczenie niefarmakologiczne

·         Płukanie jamy nosowej solą morską, fizjologiczną lub emską

·         Inhalacje z pary wodnej

 Leczenie farmakologiczne

·         NLP (niesteroidowe leki przeciwzapalne)

·         Leki obkurczające naczynia błony śluzowej nosa

·         Antybiotyki (jeśli istnieje do tego wskazanie)

Leczenie inwazyjne

·         Nakłucie zatok w celu pobrania materiału do badania posiewowego lub w celu zmniejszenia bólu

·         W przypadku przewlekłego zapalenia zatok można rozważyć endoskopową chirurgię zatok przynosowych

Możliwe powikłania w przebiegu bakteryjnego ZZP:

·         Zapalenie tkanek oczodołu, ropień oczodołu

·         Zapalenie kości i szpiku kostnego ścian zatok

·         Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

·         Ropień mózgu

Niepowikłane zapalenie zatok przynosowych rokuje  się dobrze. Jeżeli chodzi o ZZP powikłane szanse na wyzdrowienie znacznie maleją.