Odma Opłucnowa (łac. pneumothorax)

Odma to obecność powietrza pomiędzy dwoma warstwami ścian płuca w przestrzeni opłucnej tj. pomiędzy opłucną płucną a opłucną ścienną. Powietrze znajdujące się w przestrzeni opłucnej wywiera znaczne ciśnienie na ściany płuca co w konsekwencji prowadzi do zapadania się płuca. Normalnie pomiędzy dwiema blaszkami opłucnej jest próżnia, która warunkuje wypełnienie pęcherzyków płucnych powietrzem. Po dostaniu się do jamy opłucnej powietrza, uciska ono pęcherzyki płucne, z czasem płuco „zapada się” całkowicie i przestaje funkcjonować.

Występują 3 rodzaje odmy:

·         Zamknięta- gdy na skutek zapadnięcia się płuca nie dostaje się do niego powietrze ( zamknięty otwór płuca)

·         Otwarta- gdy powietrze dostaje się do opłucnej i swobodnie w niej przepływa i wydostaje podczas oddychania

·         Wentylowa- gdy powietrze swobodnie dostaje się do opłucnej ale już nie może z niej uchodzić.

Objawy występujące podczas odmy:

·         Ból po chorej stronie klatki piersiowej

·         Duszność

·         Kaszel z krwiopluciem

·         Osłabienie

·         Zniesienie szmerów oddechowych

·         bladość

·         sinica (centralna)

·         oddech spłycony i przyspieszony

·         uwypuklenie strony zajętej

Leczenie odmy polega na dążeniu do rozprężenia płuca i zlikwidowaniu komory powietrznej, w dużej odmie stosuje się drenaż ssący bądź leczenie operacyjne. Zazwyczaj potrzebna jest hospitalizacja w celu usunięcia z jamy opłucnej pacjenta powietrza. Podczas tego zabiegu chory jest w pozycji siedzącej, można także podać mu leki uspokajające na życzenie. Lekarz znieczula skórę w okolicach miejsca chorobowego. W przestrzeń gdzie znajduje się powietrze nakłuwa opłucną wsadza w nią rurkę zwaną drenem, mającą udrożnić przepływ niepotrzebnego powietrza powodującego chorobę. Rolą drenu jest zasycanie niepotrzebnego powietrza.

Po zdiagnozowaniu odmy  ( zdjęcie rtg. klatki piersiowej) bardzo istotną rzeczą jest dobrze prowadzona rehabilitacja, która pomaga wrócić choremu do zdrowia. Chory powinien wykonywać ćwiczenia o umiarkowanym natężeniu a w przerwach stosować leżenie na zdrowym boku ciała. Powoduje to aktywizację zajętego płuca i pogłębienie jego wentylacji co prowadzi do jego szybszego rozprężenia.

Rolą fizjoterapeuty jest nauczenie pacjenta technik efektywnego kaszlu w celu odkrztuszenia zalegającej wydzieliny, gdyż zaleganie powoduje stany zapalne, niemożność rozprężenia płuca co w konsekwencji prowadzi do niedodmy płuc.