Zespół Sudecka

Jest to pourazowe rozrzedzenie kości, o nieznanej etiologii. Najczęściej dotyczy kości stopy, stawu skokowego, okolic nadgarstka i ręki. W przebiegu choroby dochodzi do bolesnego obrzmienia tkanek okołostawowych co powoduje znaczne ograniczenie ruchu w stawie. Po złamaniach kości, urazach stawów, odmrożeniach, oparzeniach, a także po uszkodzeniach nerwów, przy zbyt ściśle założonym opatrunku unieruchamiającym w wymuszonej lub niewłaściwej pozycji kończyny może wystąpić ostry zapalny zanik kości. Przyczyną schorzenia mogą być również zmiany naczynioruchowe, hormonalne lub mechaniczne.

Pierwsze objawy chorobowe pojawiają się najczęściej w okresie 2-4 tyg. po zadziałaniu czynnika wywołującego. Charakterystyczne są zmiany w tkankach miękkich (w postaci obrzęku, niebiesko-różowego zabarwienia skóry), wzrostu miejscowej potliwości i temperatury, plamistych nieregularnych odwapnień i zaniku kości oraz ból o charakterze kauzalgicznym. Najczęściej zespół Sudecka rozpoznawany jest dopiero w późnej fazie, kiedy doszło już do zaniku kostnego, stąd leczenie jest znacznie utrudnione, może doprowadzić nawet do trwałego upośledzenia funkcji kończyny.

Diagnostyka:

• Badanie kliniczne
• Zdjęcie RTG okolicy bólowej

Można wyróżnić trzy okresy choroby:

1. Okres ostry trwa od 3 tygodni do ok. 2 miesięcy. Występują wtedy silne dolegliwości zajętej chorobowo kończyny(ostry piekący ból reki lub stopy), przekrwienie, ocieplenie, obrzęk, kolor skóry ciemno-czerwony (jest również błyszcząca i napięta) oraz postępujący zanik mięśniowy który powoduję ograniczenie ruchomości w stawach. Należy unieruchomić chory odcinek kończyny na ok. 10 dni aby zredukować dolegliwości bólowe i dbać aby jej ułożenie było w zmiennych pozycjach (położeniach np. wysoko na poduszce, niżej wzdłuż ciała na łóżku itd.)
   W okresie ostrym zalecane są delikatne masaże, najlepiej w formie automasażu po natłuszczonej skórze, ostrożne ćwiczenia czynne(nie mogą powodować bólu)
   
   2. Okres dystrofijny - od 6 tygodni do 4 miesięcy:
   W tym okresie dochodzi do odwapnień kości, skóra jest cienka, zwykle sina, wilgotna i chłodna, porost włosów i paznokci ulega zahamowaniu.  Występuje również przewlekły skurcz naczyń krwionośnych powodujący m.in. jeszcze większy zanik mięśniowy. Zostaje ograniczona ruchomość co prowadzi w konsekwencji do przykurczów i zesztywnień stawowych. Nadal utrzymuje się bolesność stawów. W celu złagodzenia dolegliwości bólowych oraz poprawienia krążenia stosuje się leczenie środkami farmakologicznymi.

3. Okres zaniku - od 6 miesięcy do 1 roku:
W tym okresie dochodzi do utrwalenia powstałych przykurczów, zaników mięśniowych i odwapnień. Występuje ból w trakcie ruchu i obciążania kończyny. Skóra jest cienka, dystroficzna, błyszcząca i chłodna w dotyku. Stawy przyjmują położenie patologiczne na skutek przykurczy i zesztywnień. Dochodzi też do zaników kostnych . Na skutek nasilonych deformacji często konieczne są operacyjne rekonstrukcje w celu ich zmniejszenia.

Choroba może mieć różny przebieg i nie musi obejmować trzech okresów niezwykle ważny jest czas rozpoznania choroby i rozpoczęcia leczenia, które wymaga rehabilitacji i farmakoterapii . Początkowo wskazane jest leczenie zimnem, potem zabiegi cieplne, jonoforeza wapniowa, ultradźwięki, magnetoterapia, czynna rehabilitacja ruchowa. Stosuje się również preparaty poprawiające ukrwienie i uwapnienie kości oraz blokady zwojów nerwowych. Przebieg choroby jest indywidualny i nie zawsze musi obejmować wszystkie 3 jej stadia. Zatrzymanie choroby w okresie ostrym i dystrofii daje dużą gwarancję na powrót wszystkich funkcji kończyny i ustąpienia objawów. Gdy dojdzie do zniekształceń i upośledzenia krążenia a nie ma szans na powrót do stanu przed chorobowego.