Choroba wrzodowa żołądka

Jest to przewlekła choroba charakteryzująca się występowaniem jednego lub kilku wrzodów  -ubytków błony śluzowej żołądka i jej warstwy mięśniowej. Nadżerka żołądka nazywamy ubytek błony śluzowej nie obejmujący jej warstwy mięśniowej. Choroba wrzodowa żołądka występuje w każdym wieku,( najczęściej pomiędzy 25 a 55 rokiem życia) trzy razy częściej u mężczyzn niż u kobiet. Owrzodzenia żołądka lokalizują się zazwyczaj w części przedodźwiernikowej żołądka (końcowa część żołądka) w odźwierniku i w okolicy kąta żołądka głównie od strony krzywizny mniejszej. Nietypowe umiejscowienie wrzodu budzą podejrzenie raka żołądka. Nieleczona choroba wrzodowa może prowadzić do poważnych komplikacji łącznie z zagrożeniem życia

Objawy

·         ból w dołku podsercowym, całym nadbrzuszu lub tylko lewym podżebrzu o charakterze ucisku, pieczenia, gniecenia

·          ból po jedzeniu (w zależności od umiejscowienia wrzodu)

·         ustępowanie dolegliwości bólowych często po wymiotach

·         potrawy moczopędne nasilają bóle

·         utrata apetytu

·         spadek masy ciała

·         niedokrwistość, bladość łatwe męczenie się

·          wzdęcia, uczucie pełności, zgaga, odbijanie, niestrawność

·         objawy występują okresowo głównie wiosną i jesienią

·         choroba wrzodowa może przebiegać bezobjawowo i dopiero wystąpienie groźnego powikłania może ją ujawnić.

Objawy wymagające natychmiastowej pomocy :

·         ostry ból brzucha z towarzyszącymi wymiotami i krwawieniem lub bez nich,

·         czarne smoliste lub krwiste stolce,

·         wymioty krwią lub wymioty treścią przypominającą fusy od kawy
wymaga natychmiastowego zgłoszenia się na izbę przyjęć.

Przyczyny choroby

·         Zarażenie bakterią- Helicobacter pylori

·         nadmierne wydzielanie kwasu solnego i pepsynogenu

·         nadmierna reakcja gastrynowa na obecność i rozciągnięcie żołądka pokarmem

·         upośledzenie neutralizacji kwaśnej treści w dwunastnicy

·         zaburzenie motoryki żołądka

·         zaburzenia w barierze śluzowej żołądka (składa się ze śluzu, wodorowęglanów, glikoprotein hamujących wydzielanie żołądkowe)

·         zaburzenia w wydzielaniu niektórych hormonów przewodu pokarmowego (prostaglandyny)

·         nieprawidłowe ukrwienie błony śluzowej żołądka

·         długotrwała terapia NLPZ (aspiryna, ibuprofen, naproksen) zwiększa ryzyko choroby wrzodowej żołądka czterokrotnie, osłabia florę jelitową, zwiększa ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego i uszkodzeń błony śluzowej.

·         zespół Zollingera-Ellisona w którym dochodzi na nadmiernej produkcji gastryny, hormonu zwiększającego produkcję kwasu żołądkowego.

·         Radioterapia

·         infekcje bakteryjne lub wirusowe

·         nadużywanie alkoholu, kawy, papierosów 

·         oparzenia

·         terapia sterydowa

·         nadczynność przytarczyc

·         czynniki genetyczne

·         stres

Badanie

·         lekarskie- palpacyjne-bolesność uciskowa w nadbrzuszu środkowym

·         badanie endoskopowe z biopsją

·         test na obecność bakterii Helicobacter pylori badanie krwi z nakłucia palca ,test oddechowy (UBT) ,test tkankowy polegający na badaniu wycinka błony śluzowej pobranego podczas endoskopii (test na ureazę).

·         badanie radiologiczne z kontrastem

·          morfologia

·         badanie kału na krew utajona Powikłania

Leczenie

·         farmakoterapia u osób z bakterią Helicobacter pylori- dwu tygodniowa terapia trzema lekami- 2 antybiotyki+ lek zmniejszający wydzielanie kwasu solnego. Kontrolne badania nie wcześniej niż 4 tygodnie od zakończenia leczenia.

·         farmakoterapia u osób bez bakterii- inhibitory pompy protonowej (omeprazol, lansoprazol i pantoprazol), H2-blokery, Misoprostol

·         chirurgiczne- osoby z cechami czynnego lub nawracającego krwawienia lub osoby z powikłaniami choroby wrzodowej: perforacja wrzodu, zwężenie nie ustępujące po leczeniu zachowawczym, nawroty krwawienia z przewodu pokarmowego

Powikłania:

·         krwawienie z przewodu pokarmowego ok. 25% chorych spowodowane przyjmowaniem niesterydowych leków przeciwzapalnych lub stresem

·         perforacja (przedziurawienie) ściany przewodu pokarmowego powodujący osty brzuch (stan zagrożenia życia wymagający hospitalizacji)

·         zwężenie odźwiernika

·         rak żołądka, który od 30% do 90% powiązany jest z zakażeniem H.pylori,

·         niedrożność spowodowana obrzękiem lub zbliznowaceniem powodująca przewężenie lub zamknięcie światła jelita we wrzodach położonych w miejscu połączenia żołądka z dwunastnicą

·         bóle migrenowe którym towarzyszą zaburzenia żołądkowo-jelitowe

Profilaktyka:

·         zaprzestanie palenia

·         unikanie picia herbaty, kawy i napojów zawierających kofeinę , alkoholu

·         nie nadużywać niesterydowych leków przeciwzapalnych w tym aspiryny

·         spożywać często niewielkie posiłki

·         unikać spożywania pokarmów które mogą powodować ból i podrażniać błonę śluzową : czarny pieprz, czerwona lub ostra papryka, chili, kofeina, kawa kofeinowa i bezkofeinowa, kakao, czekolada, napoje typu cola, owoce cytrusowe i ich soki, przetwory pomidorowe, mięta